Çerezler Mahallesi Tarihi
Akkuş Alan mahallesinin “Çerezler” diye bilinen yere atalarımızın nereden ve nasıl geldiğiyle alakalı hep bir merakım vardı. Araştırmalarım sonucunda beni şaşırtan ilginç bir hikayemiz olduğunu keşfettim. İsterseniz gelin birlikte bu tarihe yakından tanıklık edelim..
Çerezler; Akkuş İlçesinin Yolbaşı Mahallesi (eski adıyla KÖMRAN) Samsun’un Bafra ilçesinden bölgeye tayin edilen Mirza Kadı (İmiza Kadı) tarafından kurulan Türk-Alevi köyünden gelmiştir. Tarihi tam olarak bilinmemekle beraber tahmini 1900 lü yıllarda Mirza Kadı’nın iki kardeşi olan Salih Kadı ve Deli Hasan gelip Aşağı Kadılı, Taştekne ve Tepetam mahallelerini kurup, yerleşmişlerdir. Köyün eski ismi olan Kömran, Kıpçak Türk lehçesinde “körüm”, “men körem”, “kör” anlamını taşımaktaydı. Köy halkının dili Kıpçak lehçesinin özelliklerini taşıyan Türkmenceye benzemektedir. Köy halkının inanışları Türklerin eski inancının tesirinde olup, Şamanizm özelliklerini taşımaktadır. Ordu ve Tokat il sınırında bulunan köyün I.Balkan ve Çanakkale savaşlarında erkek nufusu oldukça azalmış, bu yıllarda köy halkı Gürcü eşkiyalara karşı da silahlı mücadele etmiştir.
Yolbaşı köyünde Türk etniğinden olmayan bir kişi vardı o da köylülerden birisinin eşi olup yakın zaman da hayata gözlerini yummuştur. Bazı farklı niyet sahiplerinin iddia ettiği gibi köy Tunceli’den bölgeye yerleşen kürtlerin kurduğu köy değildir. Güney Türkistan (Horasan)’ dan Samsun Bafra’ya, oradan da Ordu’nun Akkuş ilçesi Yolbaşı köyüne yerleşen Türk Kadısı Mirza’nın, kardeşi Salih kadı ve Deli Hasan’la beraber kurduğu Türkmen köyüdür. Şamanizm’den kalan inançların yaşatıldığı köyde çoğunlukla mısır ve fasülye yetiştirilmektedir..
Çerezlere atalarımızın şimdiki bulunduğu Alan Mahallesi topraklarına gelişi 1900 lü yılların ilk çeyreği gibi düşünülmektedir.
Kültürel olarak her ne kadar alevilik kültürünün etkisi altında kalmışsa da zamanla dini ve meshebi olarak sunni müslümanlığı yaşantı olarak hayatlarına geçirmişlerdir.
